Op verzoek van de minister van Financiën heeft Actal onderzoek gedaan naar financiële regelgeving in relatie tot de mogelijkheden voor spelers om toe te treden tot de Nederlandse financiële sector.
Op 15 oktober heeft Actal voorzitter Jan ten Hoopen het onderzoeksrapport met 23 aanbevelingen aan minister Jeroen Dijsselbloem overhandigd. De kern luidt: Toetreding van kleine en nieuwe spelers tot de financiële sector kan worden bevorderd. Zonder de kosten van eventueel falen op de samenleving af te wentelen.
De prijs van strakke regulering
Banken moeten aan steeds strengere regels voldoen. Dit om te voorkomen dat de belastingbetaler opnieuw opdraait voor kapitaalinjecties aan banken zoals in 2008. ‘De strakke regulering van financiële instellingen heeft echter een prijs’, aldus ten Hoopen.
De zware eisen wegen voor kleine financiële instellingen in verhouding zo zwaar, dat er onder een bepaalde minimumomvang nauwelijks bestaansmogelijkheden zijn. Dit ‘too small to comply’-effect heeft een negatieve invloed op de kredietverlening aan MKB-bedrijven.
Het leidt bovendien tot een bancaire sector met alleen maar banken die te groot zijn om om te vallen (‘too big to fail’). Dat maakt het financiële stelsel als geheel kwetsbaar voor grote schokken. Voor meer diversiteit in het aanbod van kredieten moeten nieuwe, grote én kleine spelers toetreden tot de financiële markt.
Actal adviseert om uitzonderingen te maken voor kleine, innovatieve of gespecialiseerde banken. En hen extra ondersteuning te geven, bijvoorbeeld door actief mee te denken bij de vergunningaanvraag. Nieuwe toetreders moeten een beperkte bankvergunning kunnen krijgen zoals in het Verenigd Koninkrijk, adviseert Actal. Kleine nieuwe partijen zouden minder eigen vermogen dan de vereiste € 5 mln moeten kunnen aanhouden. Omdat ze veel minder risicovol zijn voor het financiële systeem dan grote banken.
Toezichthouder DNB zou een vergunningaanvraag binnen 26 weken moeten afhandelen in plaats van binnen zes maanden tot anderhalf jaar zoals nu de praktijk is. Ook zou DNB concurrentie kunnen bevorderen door nieuwe partijen sneller toe te laten. De onderzoekers erkennen echter ook dat daardoor risicovollere partijen de markt kunnen betreden.
Daarnaast kan Nederland minder strikt omgaan met de invoering van Europese regels in eigen land. Grote Nederlandse banken moeten immers van de overheid aan strengere eisen voldoen dan Europese rivalen. De roep om minder strikte regels en het toepassen van proportionaliteit voor kleinere en nieuwe banken wordt steeds luider.
Reactie Dijsselbloem
In zijn brief aan de Tweede Kamer (Reactie Actal-advies “Regeldruk bij kredietverstrekking” op 4 november 2015 ) stelt Minister Dijsselbloem dat er:
“Winst te boeken is bij het wegnemen van (onnodige) toetredingsbarrières, bijvoorbeeld door het geven van meer informatie over het vergunningstraject (aan te leveren documenten en beslistermijn), het vergroten van de voorspelbaarheid van de uitvraag van informatie door de toezichthouders en het onderzoeken van de mogelijkheid van een bankvergunning-light. De regering zal zich bovendien blijven inspannen, nationaal en op Europees niveau, voor proportionele regelgeving voor kleine en innovatieve financiële instellingen.”.
Sira Consulting
Sira Consulting heeft in 2014 onderzoek verricht naar regeldruk binnen de bankensector in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en de branchevereniging NVB (Nederlandse Vereniging van Banken). De bevindingen en aanbevelingen uit dit onderzoek sluiten aan op het Actal rapport.