Minister Stef Blok heeft het Wetsvoorstel kwaliteitsborging voor het bouwen ingediend bij de Tweede Kamer. Met deze wet verschuift de verantwoordelijkheid voor kwaliteitsborging bij bouwwerken van gemeenten naar private keuringsinstanties. Sira Consulting heeft de effecten op de regeldruk en de kosten van gemeenten onderzocht.
Privatisering van de bouwtoets
Na de privatisering van de bouwtoets moeten private instanties met gecertificeerde instrumenten controleren of de kwaliteit van bouwprojecten voldoet aan de eisen in het Bouwbesluit 2012. De instrumenten moeten zijn goedgekeurd door een nieuwe overheidsorganisatie.
Gemeenten doen dan geen toetsing meer van bouwactiviteiten aan het Bouwbesluit, maar toetsen straks alleen of het bouwproject binnen de ruimtelijke plannen past en of de private instantie een toegestaan instrument heeft gebruikt. Om te borgen dat de gemeente na afloop van het bouwproject over de juiste informatie kan beschikken, moet de private instantie na afloop van het bouwproject wel een opleveringsdossier aan de gemeente verstrekken.
Gevolgen van de Wkb
Sira Consulting heeft de gevolgen van de Wkb voor de regeldruk en voor de overheidsfinanciën in kaart gebracht. De administratieve lasten voor burgers en bedrijven voor het aanvragen van de bouwvergunning bij de gemeente nemen af. De inhoudelijke nalevingskosten nemen echter toe vanwege de verplichting een private instantie in te schakelen.
Afhankelijk van de uiteindelijke kosten van de inhuur van externe kwaliteitsborgers en de mate waarin zij efficiënter met informatie omgaan, kan de regeldruk voor bedrijven stijgen of dalen. Voor burgers daalt de regeldruk omdat door het wetsvoorstel ook veel eenvoudige bouwactiviteiten geheel vrij worden van toetsing aan het Bouwbesluit.
- Het onderzoeksrapport ‘Regeldrukgevolgen Wetsvoorstel kwaliteitsborging voor het bouwen’ kunt u downloaden via deze link (PDF).
Na de initiële transitie naar het nieuwe stelsel krijgen gemeenten minder werk omdat zij de bouwkwaliteit niet meer hoeven te bewaken. In theorie zou dit gelijk op moeten lopen met de vermindering van de inkomsten uit leges. In de praktijk blijken bij veel gemeenten de legesinkomsten hoger dan de baten door het wegvallen van de werkzaamheden. Gemeenten blijken diverse niet-wettelijke activiteiten uit te voeren die mogelijk worden gefinancierd vanuit de leges. Gemeenten zullen andere manieren van financiering moeten vinden als zij deze activiteiten willen blijven uitvoeren.
- Het onderzoeksrapport ‘Financiële gevolgen voor gemeenten van het Wetsvoorstel kwaliteitsborging voor het bouwen’ kunt u downloaden via deze link (PDF).
De planning van de Wkb
De nieuwe Wet kwaliteitsborging in de bouw treedt, indien deze wordt goedgekeurd, vanaf 2017 in werking. Dit betreft in eerste instantie alleen eenvoudige bouwprojecten waarvoor onder het nieuwe stelsel geen Bouwbesluittoetsing meer verplicht is. In 2018 gaat de private kwaliteitsborging gelden voor woningen en eenvoudige bedrijfsgebouwen.
Drie jaar na de inwerkingtreding van de Wet kwaliteitsborging bouwen wordt de wet geëvalueerd. Als blijkt dat private kwaliteitsborging goed werkt, dan wordt het stelsel ook ingevoerd voor complexe bouwwerken. Het stelsel wordt op termijn onderdeel van de Omgevingswet.
