Op 1 juli 2015 is de herziene Woningwet ingegaan. Het doel van de vernieuwde Woningwet was om te bewerkstelligen dat woningcorporaties zich op hun kerntaak richten: zorgen dat mensen met een laag inkomen goed en betaalbaar kunnen wonen. Door de herziening hebben corporaties te maken met nieuwe en aangepaste verplichtingen. Zij dienen bijvoorbeeld hun DAEB- en niet-DAEB activiteiten juridisch of administratief te scheiden. In opdracht van Aedes heeft Sira Consulting onderzoek uitgevoerd naar de administratieve lasten en nalevingskosten (regeldruk) voor woningcorporaties uit de Woningwet. Dit heeft geresulteerd in met stakeholders afgestemde verbetervoorstellen om deze regeldruk te verminderen.
Eenmalige lasten
Om de herziene Woningwet te implementeren hadden corporaties circa € 77 miljoen aan eenmalige regeldruklasten. Een groot deel hiervan komt voort uit de kennisname van de wetgeving, die door de corporaties en stakeholders als zeer complex wordt beschouwd. Bovendien is de implementatie nog niet volledig afgerond, waardoor corporaties nog altijd aanvullende eenmalige regeldruk kunnen krijgen die nu nog niet is te kwantificeren.
Structurele lasten
De jaarlijkse regeldruk voor corporaties wordt geraamd op € 90 miljoen per jaar. Deze structurele lasten worden voor een groot deel veroorzaakt door de verplichtingen rond marktwaardering. Daarnaast is de structurele regeldruk toegenomen door strengere regels bij het controleren van het inkomen van woningzoekenden, het moeten maken van afspraken over hun activiteiten met gemeenten en huurdersorganisaties en doordat corporaties gedetailleerdere informatie moeten aanleveren aan de overheid. De structurele regeldruk is daarmee verdrievoudigd ten opzichte van de regeldruk van voor de herziening van de Woningwet.
Verschil met ex ante onderzoek
Tijdens het opstellen van de herziene regelgeving is door het ministerie van BZK vooraf onderzoek gedaan naar de te verwachten effecten op de regeldruk. De nu berekende toename van de structurele regeldruklasten, ongeveer € 60 miljoen, is hoger dan de destijds verwachte toename van circa € 4 miljoen, waarvan werd uitgegaan tijdens de parlementaire behandeling van de Woningwet. Het verschil wordt vooral veroorzaakt doordat de eisen rond de marktwaardering uiteindelijk anders zijn opgenomen in de regelgeving. Daarnaast was de uitvoeringsregeling van de Aw nog niet bekend tijdens het ex ante onderzoek.
Verbetervoorstellen
Naast het berekenen van de regeldruk richtte het onderzoek zich op het vinden van mogelijkheden om de regeldruk vanuit de Woningwet te reduceren. Samen met corporaties en stakeholders is daarvoor actief gezocht naar verbetervoorstellen. In het rapport zijn 16 verbetervoorstellen opgenomen die door het ministerie van BZK, Aw, WSW en accountants zijn getoetst op kansrijkheid en effectiviteit. De verbetervoorstellen hebben samen een reductiepotentieel van € 28 miljoen. Met name het beperken van de gegevensuitvraag (dVi en dPi), het hanteren van één waarderingsmethodiek en een centraal register voor inkomenstoetsen kunnen de regeldruk voor corporaties aanzienlijk beperken.
Het rapport wordt door Aedes per brief aangeboden aan de minister van BZK met de oproep om de 16 verbetervoorstellen op te volgen. Patrick van der Poll, projectleider van dit onderzoek is geïnterviewd door FD over dit onderwerp. Het artikel is te lezen op de site van FD via de onderstaande link:
De resultaten van het onderzoek zijn te lezen in het rapport. Dit kan via de onderstaande link in PDF worden gedownload.
Inmiddels heeft de Autoriteit woningcorporaties (Aw) gereageerd op het rapport en de verbetervoorstellen. Aw is overwegend positief, zowel over de meeste verbetervoorstellen als de wijze waarop deze tot stand zijn gekomen. Aw geeft aan dat “naast corporaties ook een aantal belangrijke gebruikers van informatie [waren] betrokken, zoals het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, het Waarborgfonds Sociale Woningbouwen accountants en de Aw. De Aw heeft waardering voor deze keuze en de respectvolle wijze waarop Aedes dit proces heeft vormgegeven. Mede hierdoor heeft een open en constructieve gedachtewisseling plaats kunnen vinden over de kansrijkheid en het effect van de voorstellen om te komen tot vermindering van administratieve lastendruk.” De gehele brief is de vinden via de onderstaande link.
Media-aandacht
Naast FD, hebben ook diverse landelijke media hebben inmiddels aandacht besteed aan de uitkomsten van het onderzoek:
- Telegraaf: “Woningcorporaties hekelen administratiekosten“
- BNR: “Onvrede bij woningcorporaties om administratiekosten“
- NU.nl: “Woningcorporaties drie keer zoveel kwijt administratiekosten“
- Avrotros Radar: “Woningwet kost corporaties 90 miljoen extra“
