Mensen die mantelzorg verlenen, hebben te maken met verschillende wet- en regelgeving. Die wordt niet altijd als eenvoudig ervaren. Volgens Mezzo, de belangenorganisatie voor mantelzorgers, ontmoedigen de regels het geven van mantelzorg. Dit wringt met de gedachte dat informele zorg een steeds belangrijker aandeel in de zorg krijgt, aldus de organisatie.
Met welke regels hebben mantelzorgers te maken?
Volgens Mezzo hebben mantelzorgers vooral last van onderstaande regels:
Kostendelersnorm (Participatiewet)
Deze norm bepaalt hoeveel bijstand iemand krijgt als hij of zij met meerdere personen in één huis woont. Als mantelzorgers met bijvoorbeeld een bijstandsuitkering intrekken bij degenen aan wie zij zorg verlenen, worden zij op de uitkering gekort. Dit geldt ook voor mantelzorgers met een bijstandsuitkering die meer dan drie nachten in de week bij degene die zij verzorgen verblijven. Voor uitkeringsgerechtigde mantelzorgers vormen deze bepalingen een hoge drempel om iemand intensieve zorg te verlenen.
Medehuurderschap (Burgerlijk Wetboek)
Als een mantelzorger intrekt bij degene die zorg nodig heeft en binnen 2 jaar overlijdt, loopt de mantelzorger het risico dat hij of zij de woning moet verlaten. De wet stelt dat mensen minimaal 2 jaar bij de hoofdhuurder moeten wonen om medehuurder te worden. Door deze lange termijn hebben mantelzorgers lang onzekerheid of zij in het huis kunnen blijven wonen.
Mantelzorgverklaring (gemeentelijke regelgeving)
Veel gemeenten vragen om een mantelzorgverklaring als een mantelzorgwoning wordt gebouwd. De juridische grondslag voor de verklaring ontbreekt, waardoor vertraging kan ontstaan in het bouwproces.
Ontheffing sollicitatieplicht (gemeentelijke regelgeving)
Mantelzorgers met een bijstandsuitkering hebben niet automatisch recht op een aantal maanden ontheffing van de sollicitatieplicht als zij een naaste verzorgen, zoals mensen met een WW-uitkering. Het is aan gemeenten om te beslissen hoe zij hier mee omgaan.
Persoonsgebonden budget (gemeentelijke regelgeving)
Het is niet bij alle gemeenten mogelijk om mantelzorgers voor hun zorgtaken te betalen vanuit een persoonsgebonden budget. Gemeenten verwachten dat veel mantelzorgers dan uitbetaald willen worden. Dit ontmoedigt het geven van mantelzorg.
Hoge lasten mantelzorgers
De stapeling van regels leidt tot hoge lasten voor mantelzorgers. Het regelen van zaken, het invullen van formulieren en andere administratieve rompslomp zorgt ervoor dat mantelzorgers steeds minder aan hun eigenlijke taak toekomen: het zorgen voor de ander. Minder wantrouwende wetgeving is volgens Mezzo nodig om tot een oplossing te komen.
Effectieve regels maken zorgen weer mogelijk
Sira Consulting ondersteunt gemeenten en het ministerie bij het oplossen van knellende regelgeving op allerlei gebieden, zoals zorg, onderwijs, bouwen en wonen. Een methode die wij bijvoorbeeld kunnen inzetten, is de klantreismethodiek. Hiermee gaan we na wat de knelpunten zijn en hoe deze opgelost kunnen worden vanuit het perspectief van de mantelzorger. Op basis hiervan schetsen we de ideale klantreis. Op deze manier kan mantelzorg weer écht zorgen worden.
